Caminantes. Camiñantes. Este é o título do documental de Fernando León de Aranoa, que o pasado luns era entregado xunto ó xornal El País. Ben, pode acontecer que os escépticos definan o mesmo, asociándoo ó diario co que se adxuntaba, como que é un producto de consumo para o potencial consumidor de esquerda occidental. Cecais. Pero eu non estou dacordo. Logo de velo, paradóxicamente no Día de Reis, polos motivos que agora escribirei, non pode un sentirse pouco menos que ridículo. Así que collamos as cores e tentemos achegarnos ós grises, esa gama difusa da escala cromática na que conflúen elementos diversos, o blanco e o negro fundamentalmente, que son a expresión radical de case que tódalas cores, pero que conxugados semellan un punto de tregua. Por unha banda, o día de Reis, unha manifestación de alegría, de consumo tamén, pero de alegría ó fin e o cabo, e á que inevitablemente nos sometemos en maior ou menor grao de xeito mais ou menos voluntario, dependendo do ánimo, o momento, e en base ás contradiccións que manexemos uns e outros. Dicía que se sinte un algo ridículo logo de ver o documental, pola súa natureza reivindicativa, de denuncia, pero tamén un bonito xesto e unha oportunidade para que teñan voz os que habitualmente non a teñen. Recolle o mesmo a axitación e a historia dun pequeno poboado indíxena no México, nos días previos á chegada da marcha zapatista de 2001 cara DF, en protesta e reivindicación dunha lexislación que recolla os dereitos e identidades dos indíxenas, e que logrou reunir no Zócalo a centos de miles de persoas. O documental mostra asemade, as traxedias e sensibilidades de varias persoas anónimas que viven no poboado, e o título do mesmo fai referencia a unha obra de teatro representada na escola do poboado co motivo da marcha. Aparece tamén o subcomandante Marcos en varios momentos da cinta, explicando un pouco o proceso, as motivacións da marcha, os problemas, etcétera. Teño que recoñecer que non posúo un coñecemento suficiente da cuestión, pero sí me gustaría facer unha observación sobre a súa figura. Os escépticos teñen aquí outra boa ocasión para sorrir compracidos polas ilusorias verbas de quen aquí escribe. Adiante, aquí collemos todos. Logo de repasar na rede un pouco o perfil desta figura contradictoria, vilipendiada tamén, hai un feito que me chama a atención logo de revisar algúns diarios ou artigos do noso país sobre o asunto: existe invariablemente un certo cheiro a condescendencia compasiva na análise desta personaxe. Xa sucedeu hai uns meses no aniversario do Che, con editoriais non demasiado afortunadas por parte de diarios que poderiamos considerar serios, e por parte de articulistas que poderiamos considerar expertos na materia. O certo é que un home na cincuentena que camiña con pasamontañas e fumando en pipa pois produce certa desconfianza en nós, e aquí é preciso sinalar aquelo que acertadamente observaba Carlos Taibo nun dos seus libros: o carácter maléfico ou benefactor que lle otorgamos a unha determinada persoa depende considerablemente da publicidade que o secunde, de tal xeito que Putin pode ser peor que Bush, Chávez sexa o herdeiro natural de Fidel Castro, por tanto outro boneco de vudú, pero causa gran expectación Gadaffi polos seus aires de dandi do terceiro mundo, ou Evo Morales pode ser ridiculizado por un puto xersei de raias, e Emilio Botín, o magnate das finanzas, pode espertar mais admiración ou solemnidade vestido de traxe e garavata, aínda que se mova polas salas da Audiencia Nacional con sorprendente familiaridade. Fagamos un punto e aparte.
Enfoquemos. Quero dicir que dende unha posición de relativa comodidade na que se vive nalgúns casos no Occidente, resulta doado catalogar movido polos prexuízos unha figura coma a do subcomandante Marcos. Entón cando un o observa falar, tende a refuxiarse na concepción que ten formada da persoa, en lugar de escoitar verdadeiramente aquelo que está a dicir. Pero sí un escoita o que di en realidade, si o escoita verdadeiramente, non ofrece discusión. E si, por riba, é capaz de transmitilo de xeito brilante, seducindo, produce certa desconfianza. Aí está a contradicción que eu quería reflexar hoxe. Nun día no que aquí, na terra na que algún escritor senlleiro di que se sitúa sempre nunha situación incómoda para o poder e logo fai un libro de louvanzas ó Zapatero, contra o que non teño nada por outra parte, ou na terra que acolle de senador a un vello que firmou sentencias de morte(Fraga), ou ós que nos ensinan como ser bos galegos, aparcamos as nosas frustracións e preocupacións e deixámonos ir coa suave melancolía nos papeis de regalo, e pensamos que cecais a nosa vida é cruenta en ocasións, quixera recomendar este documental para contribuir mais aínda á estupefacción, ó desconcerto, ó axitamento neuronal que envolve todo, non só os agasallos, á contradicción que asoma cando rabuñamos un pouco o pensamento e nos leva a pensar que non entendemos nada. Sinxelamente é así, non se pode entender este mundo inxusto, absurdo. Pero non me arrepinto de ter visto o documental. Camiñantes. ¿Que é peor?¿Alguén que persegue o seu soño baixo un pasamontañas por Sudamérica adiante? ¿É mellor un católico que vai a manifestación dos bispos en Madrid pero lle zoupa á muller na casa?¿Ou é mellor un puteiro agnóstico de esquerdas, ecoloxista?¿O tabaco e o alcohol, que son norteamericanos, son mellores que o opio(afgano), hachís(marroquí), folla de coca(boliviana, colombiana)?¿É malo gastar un millón de pesetas en discos de jazz?¿Ou é bo gastalos en agasallos, pero en Nadal, non no día do cumpreanos?¿É correcto no momento actual ter simpatía polo presidente iraní?¿Mais que polo americano digo?¿Ou é lícito ter desexos de ser Sarkozy?¿Pode un sentirse mal, se tivese desexos de queimar nunha pira mil euros, por exemplo?¿É correcto filmar un documental e gañar diñeiro por iso?¿A concienciación social tería que custar cartos? ¿Ou esta clase de documentais terían que ser obrigatorios na escola?¿É bo crer nos Reis Magos?¿Por que Basaltar vai de último?¿É mellor converterse nun escéptico que recele de todo? Só podo recomendar ver o documental. A min gustoume.
Poema de Jaime Gil de Biedma:
No volveré a ser joven
Que la vida iba en serio
uno lo empieza a comprender más tarde
-como todos los jóvenes, yo vine
a llevarme la vida por delante.
Dejar huella quería
y marcharme entre aplausos
-envejecer, morir, eran tan sólo
las dimensiones del teatro.
Pero ha pasado el tiempo
y la verdad desagradable asoma:
envejecer, morir,
es el único argumento de la obra.
Enlaces para cidadáns estupefactos:http://www.youtube.com/watch?v=WwTmVoWQT4w
No hay comentarios:
Publicar un comentario