sábado, 12 de enero de 2008

Ladrillo salvaxe


Ladrillo Salvaxe é do barrio onde viven meus avós, e hai moito tempo que non o vexo. Ben, minto. A última vez que o vin sería este verán. Eu estaba sentado nunha terraza, ía calor de Xullo. De súpeto, vino ao lonxe, saíndo dun banco. Ía mal vestido, coa expresión cansa. Falaba por un móvil. Logo cun tipo de traxe que o agardaba no medio da praza. Eu, sorprendido, lembreino noutra época. Coñecino sendo eu neno. Él era un rapaz novo, emprendedor, digamos que coa mestura de insolencia, atrevemento e ignorancia que todos posuímos cando aínda non temos conciencia da magnitude da vida. Non digo que agora a teña, pero sí un pouco mais, para algo tiña que valer o paso do tempo. Eu coñecín a Ladrillo Salvaxe. Un home de rasgos moi marcados, cunha expresión delatora, en termos elementais. Así que vin como este home emprendía o ascenso cara un deses cumios que non existen. Logros laborais, mellora da condición económica, unha familia, etcétera; se nos atopáramos nunha película americana soaría así: "e así foi como o novo Jack, con esforzo e ousadía, fíxose un home de proveito. En pouco tempo foi coñecido na cidade, e xurdían novos amigos e toda clase de persoas dispostas a compartir esa ascensión baixo o seu cobertor mesiánico...ata que un día..." Ben, dende aquí continuarei eu. Son recurrentes nos filmes de calquera nacionalidade as argumentacións arredor do mito da ascensión e da caída. Véñenme a cabeza esceas que presenciei. Evitarei, por respeto, caer no sensacionalismo ou na morbidez, pero o caso é que a traxectoria de Ladrillo Salvaxe era meteórica. En certos círculos escoitaba falar eu que si Ladrillo Salvaxe isto, que si Ladrillo Salvaxe o outro, e é un deses casos que aínda que non saibas a causa, ou sí, mellor dito sí, sabes que antes ou despois rematará mal. A causa atópase nos contos infantís, nas películas de Scorsese, en Mario Alberto Kempes, nas frases con mensaxe que escoitas dende cativo. Así que primeiro presenciei como Ladrillo Salvaxe abandoaba a categoría na que nacera, presenciei como se rodeaba de inéditas amizades que enredaban arredor del, o termo exacto sería mais ben lambecús ou triunfadores século vinte e un. Decidido, crecido, Ladrillo Salvaxe emancipouse dos contactos que facilitaran en parte o seu ascenso cara o Parnaso: o Parnaso neste caso é unha chea de millóns na conta, e logo o clásico dupricado, pois no concepto de dobre reside para moitos a felicidade: dúas casas, dous coches, dous traxes, dúas televisións, dúas empresas, dúas mulleres, e logo deste estadio camiñas cara o concepto de triple, e así ata chegar ó cumio. Por certo, dixen que non existía?


Comezou a sair nos periódicos, cada vez mais elegante, cada vez mais popular, pero de súpeto, ou pouco a pouco, a súa estrela trocou. Digamos que aconteceu o que na canción de Sinatra: "That´s life, that´s life, you´re high on April and shot down on May", ata chegar ó momento actual, cando cunha mestura de sorpresa, estupor, preocupación( preocupación en tanto que o coñecín, e ninguén se pode aledar de cousas así), recibo a noticia de que Ladrillo Salvaxe, logo de botar unha época fóra destas terras, dinme que se atopa nun centro hospitalario restablecéndose dunha malleira. Axustes de contas. E eu fico perplexo ollando a rúa, e penso nas voltas que da a vida, e preocupado, dentro da lóxica, por cumplir coa miña hipoteca. E penso tamén en tódolos fillos de puta que lle andaban lambendo o cú, e pregúntome onde están agora que a vida lle botou unhas cartas mal dadas. E cando oio falar do asunto, penso en silencio: Eu coñecín a Ladrillo Salvaxe.

jueves, 10 de enero de 2008

O autobús suicida(soñado onte pola noite)


Como xa reflexei algunha vez neste foro, neste blogue(termo cortesía do señor Meiriño, para mais señas, abondará con entrar nunha libreiría e elexir Chuvia Mansa ou Xeada Negra, da colección Manolo Meiriño, editorial Tris Tram),aínda que tamén o utiliza moito un descoñecido no seu blog http://www.olladasmiudas.blogspot.com/ , polo visto e referido polo señor Thomas de Quincey, que apareceu neste espazo hai uns días, a carne crúa era inxerida por algúns poetas ingleses do século dezaoito ou dezanove, tamén italianos(Fuselli), para facer mais vívidos os seus soños. A este respecto engadía o xenial De Quincey que "canto mellor lles iría, tendo inxerido opio.." do que o señor De Quincey foi un tráxico pero namorado consumidor. Ben, isto serve para enmarcar o feito acontecido onte pola noite. Engado que non inxerín, nin carne crúa, nin opio, tan só un memorable plato de arroz de Calasparra con polo, setas e xamón. Logo acosteime, pero cecais algunha seta malvada, colocada entre as demais nunha inocente bandexa de carácter comercial, obrou o pesadelo posterior: eu viaxaba co meu equipo nun autobús, era de noite, non sabería precisar o lugar, cecais algunha rúa se asemellaba á vila de A Estrada, ou cecais Ribadeo, non o sei, recordos difusos. O caso é que ía no autobús, na zona do medio do mesmo, ía comodamente recostado, coas pernas pousadas no asento de diante, sen falar. De súpeto, todo se complicaba, porque a alarma xurdía entre os meus compañeiros. O conductor enredara en acelerar o autobús e entón eu comezaba a ter medo. Os compañeiros dicían: "Xa vai a cento oitenta!!", o cal eu considerei unha temeridade, en pleno centro urbán. Logo dicían: "Xa vai a douscentos!!". O bus movíase moito, eu agarrábame con forza ós asentos pensando no peor, os meus compañeiros voaban polo pasillo, por riba de min, levaban golpes épicos coas cabezas contra o teito, contra os asentos, só eu resistía no meu lugar, e o fillo de puta do conductor no seu. Miraba polo cristal e só vía as rúas voar, mirei cara diante e observei que nos íamos estrelar contra un muro que protexía un campo de fútbol(logo conectei esta imaxe cun suceso estremecedor que presenciei na miña infancia, cando acompañaba a meu pai a un torneo de verán a Vilalba. De camiño, observamos un accidente na estrada: un coche saira da mesma e voara aproximadamente vinte ou trinta metros, atravesando unha leira e deténdose contra un muro dunha casa, obedecendo estrictamente ás leis fundamentais da física. Tratábase dun Lancia Delta Integrale, propiedade dun coñecido de meu pai, logo souben que era o terceiro que esnaquizaba, e que o propietario xa fora evacuado cara o hospital, en Lugo. Cando chegamos ó pavillón onde se desputaba o torneo, os compañeiros do accidentado, incluído seu irmán falaban entre eles, e eu quedei acolloado cun dos comentarios dun dos compañeiros ó irmán da víctima:"Agora estás en Vilalba, teu irmán está no hospital, o partido comeza en dez minutos, agora tampouco che paga a pena voltar para Lugo, xa foi, joder, agora fica aquí, xogamos e logo xa arrancamos para Lugo...", e claro, eu, que non contaría mais de oito anos, decidín que aquilo non era correcto. Non debes xogar un partido en Vilalba se teu irmán voou trinta metros polo aire, atravesou unha leira e esnaquizou un Lancia Delta(roxo) contra un muro, porque a hostia tivo que ser, ó igual que os voos dos meus compañeiros no bus do soño, digo que a hostia tivo que ser épica. Voltando ó soño, dicía que íamos estrelarnos contra o muro do campo de fútbol, pero, de xeito incrible, voábamos por riba del, e caíamos no campo atravesando a línea medular, destrozando o valado e pasando para a outra beira. Saíamos do campo, o bus aterraba novamente nas rúas de A Estrada, ou onde fora, e eu conseguía reunir valor, atravesaba o pasillo do bus e propináballe unha labazada ó conductor que se resistía a abandoar o seu posto de piloto suicida, ataviado coa súa camisiña azul da Empresa Monforte e un bigote. Estaba gordo e ollábame con rabia. Logo o bus detívose. Baixamos todos aliviados, pero eu observaba que o míster e un dos xuvenís estaban a pelexarse e o xuvenil, cos ollos feitos un desastre dos golpes recibidos, dicía: "As cousas non son así", e collían a froita do maleteiro coma noutra viaxe calquera. Eu ollaba ó conductor, e él ollando o chan, coma arrepentido, dicía: "Non o entendo, fóiseme das mans, ¿e mais ou menos, a qué hora rematades o partido, para calcular eu, e así aproveito e dou unha voltiña por aí, non sabes?"

martes, 8 de enero de 2008

Minuto de silencio


O minuto de silencio exerce no ámbito deportivo a función do loito, o lamento colectivo e o símbolo de respeto pola pérdida. Somete tamén a exame o grao de urbanidade dunha determinada afección. Lembremos un incidente curioso que vivín en calidade de afeccioado cando non contaría mais de nove ou dez anos. Aconteceu no Anxo Carro, e daquela xogaba o Lugo na 2ª división, contra o Betis aquel día. Entón gastaba Gordillo, o mítico zurdo (zocata) que militara no Madrid e na selección, as súas últimas carreiras pola banda, levando o balón no último suspiro e saltando por riba do defensor, coas medias baixas. Pois aquel día, Xelos Rúas, ou Ángel Calles para a afección en xeral anunciaba pola megafonía do estadio que se ía a proceder a gardar un minuto de silencio, pola morte da nai de Gordillo. O Calles anunciaba outras moitas cousas que logo os pequenos dramatizábamos camiño da cidade para botar unhas partidas ás máquinas no salón recreativo "El Recreo", ou cando voltábamos para a casa. Así, o Calles anunciaba a "Taberna de Marcos, especialidad en churrasco y bacalao a la portuguesa", "Renault Abelleira, Abelleira, Abelleira, carretera de Santiago, Abelleira"; "Chorizos Ceide, se hacen en Lugo y se comen en toda España"; ou "hai cambio no clube deportivo Lugo, retírase Cacharrón e entra Carolo", etcétera. O caso, e voltando ó minuto de silencio, é que era na memoria da nai de Gordillo. O silencio fíxose sepulcral no Anxo Carro cando asubiou o árbitro. Todos os afeccioados maiores, polo que eu vía, observaban solemnes a Gordillo e eu observaba solemne as súas medias verdes baixas, case que á altura dos nocellos, e imaxinaba o meu maxín merengue aquelas perniñas debuxando regates coa camiseta do Madrid. Pero aconteceu un feito esquencible, que coma moitos dos feitos esquencibles, ficou para sempre na miña cabeza, inesquencible. Un rapaz da Milagrosa, o Ufo, sí, o Ufo, berrou: " Gordillo, me cago en tu puta madre". Eu quixen que me tragara a terra, pois atopábame moi preto do Ufo, un rapazote que carecía de moitas cousas que agora son mais evidentes do que o eran por aquel entón, pero xa se facía notar. Os maiores ollárono indignados e eu tamén entendín aquela indignación. Comezaba a entender algúns códigos inquebrantables do xogo, e da vida tamén. Un pouco de respeto. Ufo foi porteiro e hai pouco vino o día de Noiteboa á tarde, algo adormecido nunha cervecería da Milagrosa. Dubido que lea o blog(blogue, blog?). En todo caso, mal feito, Ufo; non o de non ler o blog, senón o de gritar semellante animalada. Pase en longo en diagonal e cambio de orientación.


Hai un mes, atopábame eu por esas cousas da vida, axustándome as medias e as zapatillas e botando unhas carreiras nunha pista galega, non direi cal, posto que aínda non xogamos o partido da segunda volta, e quen sabe..., o caso é que eu quentaba, intentaba enganar un pouco xa antes do partido: correr con cara de concentración, xesto de rabia, vitalidade; cando ves a un xogador así diante de tí, polo menos respetas, sempre se engana algo deste xeito, porque o contrario di: "Carallo, ese é o Lois, anda ben este ano..." e esa clase de parvadas que nublan o pensamento dos xogadores no canto de estar pendentes das variables que dependen directamente deles. Engado que si acompañas esta demostración física dun par de controis elegantes ou un bo carallazo á portería, incrementas un pouco o efecto. Non fai falla facer o que facía Indiao, un "armario" internacional brasileiro, que os tiña ben postos, e que antes dos quencementos se achegaba ó medio da pista e lles berraba ós contrarios: "Ei, cara, vamos maxucar, fillos da puta!". Tamén se pode optar por outra opción mais autóctona que executaba un coñecido porteiro mítico do fútbol sala nacional, que lles dicía: "Sí, sí, me podeis tocar, soy de verdad". Unha parede, ei, bótama ó espazo.

O árbitro pitou e eu, coma os outros xogadores que nos atopábamos na pista, centramos a atención na faciana e no físico dos colexiados, tentando atopar algún sinal inequívoco de estupidez. Logo, observas ós demais xogadores contrarios tentando establecer os primeiros contactos visuais: quen mantén a mirada, quen a torce, quen se agocha, quen te mira con mais desprezo...prexuízos. Pero tocaba agardar un minuto de silencio. Morrera a avoa dun dos contrarios. O caso é que durante eses momentos pódese escoitar o ruído dunha zapatilla que se roce co parqué. Da igual que haxa cinco mil persoas na pista que que haxa cen. Escóitase igual. É unha sensación bastante curiosa. Óese respirar ós contrarios, ós nenos na grada rir, pois aínda non o entenden. Así que tentas adoptar unha posición que exteriorice respeto e solemnidade e comezas a xogar coa vista. Análise de zapatillas; no fútbol sala, segundo o modelo pode significar a priori un perfil de xogador ou outro, xa digo, sempre a priori, non é unha ciencia exacta. Deste xeito, unhas Munich Gresca, nos seus modelos mais sinxelos, e observando o estado de conservación das mesmas, xa nos pode dar unha idea da entrega física, do nivel técnico, da veteranía, aínda que agora moitos raparigos xa lles poñen esparadrapo tamén, e así semellan mais veteráns. Se son de cor rosa ou verde fluorescente, normalmente predispóñente negativamente, no senso de que é unha proba evidente de querer chamar a atención ou querer facerche un túnel xa no primeiro minuto. Viaxe contra o cartaz publicitario. Logo atópase o xeito de colocar os carpíns ou medias de xogo. Por riba dos xeonllos, ó xeito de Henry, sen ser Henry, tamén é algo que non gusta atopar. Implica que ese xogador pensa que ten un punto mais de elegancia, de influenza sobre o xogo do seu equipo: viaxe contra o cartaz publicitario. Durante o minuto de silencio ollas tamén a faciana do afectado, e tratas de intuir si nese intre está pensando: "Vouno dar todo polo finado, a él gustaríalle, xogarei co corazón,..."ou esta serie de estupideces que logo esquences cando comeza o partido. Logo tamén observas o grao de beleza dos rivais, ou a aridez dos seus rasgos, que che dan unha idea aproximada do autóctonos que son, e no caso de que parezan moi autóctonos(esta condición cursa cunha coloración excesiva das meixelas, cellas ben poboadas, musculatura contundente e un bo nivel dos coñecidos "cañotos"), teremos que ter coidado nos balóns divididos. Logo acaba o minuto de silencio e todos din: "Vamos, me cago en crista, fuerte desde el principio, eeeeeehh".

lunes, 7 de enero de 2008

Confesións dun galego comedor de churrasco(tenreira)


Non sei se De Quincey tería logrado a excelencia literaria trocando as musas opiáceas por outras tan terreais pero igualmente inspiradoras coma ese producto tan noso e tan de tantas outras nacionalidades que é a carne á brasa, o asado, o churrasco; mais unha cousa é certa, tal vez gozaría dunha existencia un tanto menos atormentada. Esta reflexión gratuíta e inconexa do churrasco serve para iniciar outra viaxe a ningures. A mesma mención do termo “comedor”, entendido o mesmo coma o suxeito de Lugo que come, transpórtame inmediatamente ó termo imprescindible que acompaña ó primeiro, isto é, “bebedor”. Alto ahí os que xa pensaban que agora ía caer polo precipicio gozoso e decadente da bebida hedonista, alcohólica, compulsiva, pracenteira, enfermiza, entregándome a un exercicio autodestructivo de recreación. Non. Teño algo mais de clase que iso. Pouco a pouco.
Quero recordar neste instante un bonito suceso acontecido arredor do churrasco e da bebida. Sucedeu no Monte Segade, espacio natural de Lugo, unha sorte de Central Park lucense, só que sen Central e sen Park. Alí conflúen por puro azar, atletas adestrando, executivos que meditan se abandoar o lado dos vivos e unirse ó equipo dos mortos no fondo das augas do Miño guindándose dende a Ponte Nova, parellas ocasionais ou mais estables con gañas de fregárense e logo liscar, ao tempo que xubilados ou simples dexenerados conténtanse con fregárense eles mesmos namentres contemplan o espectáculo. O voyeurismo na súa forma primixenia. Así é que atopábame eu alí co lícito fin de pasar unha noite de verán entre churrasco, cervexa e amizades. Deste último apartado, teño que dicir que abranguía un amplo espectro: un dos meus mellores amigos, outros amigos/as, coñecidos e alleos a miña persoa. Era un día daqueles que espertan rematados, froito da correspondente saída do día anterior, coa conseguinte agudización da estupidez, que golpea a túa sombra en forma de pensamentos inconexos, vaguedades, dificuldades severas a nivel oral, serios transtornos articulares e musculares, cursando con sudoración excesiva, pesadez, dor de cabeza e nos que moitas veces atopas cal é a túa verdadeira natureza, sen disfraces nen carapuchas, ti a soas coa túa estupidez, mais como dicía un dos executivos que se guindou no Miño imaxinando que saltaba dende Acapulco, falar da estupidez é bastante aburrido, mais aínda cando é un estúpido o que fala.
Xuntanza agradable en principio, labores comúns, elexir mesa, pásame a cervexa, ¿e botaremos a carne xa?, suor, e eu que atizado pola sede me ofrezo voluntario para ir á fonte. Asi é que comezo a andar polo monte, entre árbores que descoñezo, cecais piñeiros, pois tal é o meu desinterés pola bioloxía ou sinxelamente polas árbores. Na fonte, un home e mais o que presumo seu fillo pequeno duns “oitanos”, carretan con eficiencia unhas garrafas en tanto que eu me achego.
-Hola,…
- Que hai…a ver Roberto, xa encheu esa, pon a outra…
Logo dun breve intercambio de miradas entre os tres individuos, observo que o pai viste unha gorra, camiseta informal con lamparón á altura do peito(clásico lamparón ocasionado pola imposibilidade de contestarlle a teu fillo quen ficha polo Madrid este ano, recrearte no limpiño que che quedou o coche e respostarlle á túa muller de mala virxe a un tempo), bermudas moi prescindibles dende o punto de vista estético, e zapatillas sen pretensións, namentres que o Roberto viste o traxe oficial do Madrid, e ante a imposibilidade de centrarme con pragmatismo en tanto que agardo, deslizo un:
-Vaia día que vai hoxe…que fonte mais bonita…-apunto interpelando cun sorriso.
- A verdá é que está vindo un vrao da virxe… nós vimos de Foz…-resposta o home con entusiasmo.
-Esta ya acabó papá, ¿pongo la otra?- suxire o Roberto.
-Pon, pero ciérrala bien, que si no mamá luego nos calienta las orejas, …a verdá é que nesta fonte da gusto, sae carallo, limpísima, nós sempre vimos aquí, eu desde que probei esta xa non quero saber doutra,…Roberto, pero ciérrala bien ,hombre, y métela en el maletero!!
- A verdade é que sí- contesto reafirmándome nese momento no da miña estupidez.
- Eu sempre fun bebedor de auga- afirma o home categoricamente xa en confianza- e teño probado moitas augas, pero o desta fonte…
-Eu tamén bebo…bastante…auga…coma a auga non hai nada- sen dúbida escarmentado pola noite anterior.
Logo a inevitable despedida e o pai e Roberto que carregan as garrafas para o coche, velaí o bebedor de auga e un bebedor de auga en potencia abandoan á miña estupidez que me atormenta na beira da fonte en tanto que encho a miña garrafa. Volto reconfortado por observar que a estupidez non é unha cualidade exclusiva miña, e aliviado ata esbozo un xesto de satisfacción pensando no bebedor de auga cando me decato de que esquencín o tapón da garrafa no merendeiro.
Cando chego, o tema xa se animou un chisco. A mesa está posta, mais observo que faltan as servilletas. As cervexas están abertas e son consumidas con desigual intensidade polos alí reunidos. Eu apunto o detalle, pero algúns dos alí presentes, en tanto que se emplean con rigor no manexo de malabares algún e outros conversan de Hermann Hesh, din que non fan falla. Sírvome unha cervexa e contemplo como a auga da garrafa que eu mesmo fun buscar é empregada para apagar as brasas da parrilla, apágao ben, engade algún con solemnidade. Primeiro gol. Decido pasar páxina pero observo que faltan os garfos e os coitelos. Un dos que descoñezo, namentres manexa o diávolo di que tampouco fan falla. Comezamos a cear e vexo como se dispón o churrasco coas bandexas de ensalada.
-Pois, veña, dádelle, que non pode quedar nada-di o chef.
-Bueno, la ensalada va así, la vamos cogiendo con las manos.-di a rapaza de Madrid con soltura.
E así que comezo rápidamente a coller o churrasco para non mesturar o sabor do vinagre ou da cebola coa carne en tanto que secundo a carne con inxente cervexa para pasar páxina de novo, observando como as fontes de ensalada son rodeadas de mans diversas naquela noite de verán, con pingas de vinagre e aceite que choven pola mesa, facéndose de noite e limpando sen complexos as mans nas saias ou na pedra dos bancos, todo nun ambiente moi desenfadado e festivo.
-Ahora le meteremos unas copas oh?- di un dos mais festeiros.
Eu solicito unha comprobando que xa superei o meu estado de fatiga, sustituido por unha crecente euforia, e dous “hielos”.
A de Madrid, que aínda segue coa ensalada céntrame os dous cubiños con esas mans cheas de vinagre e aceite, e non podo por menos que irrumpir na conversación obrando o silencio que nunca debe aparecer neste tipo de xuntanzas:
-Agora cecais vos apeteza espirvos e se cadra podíamos acariciarnos incluído o can, mollándonos en vinagre e mexar uns por riba dos outros, é a última moda en Londres…na zona do Soho…- con profunda desgana.
A velada continuou malia todo e logo de fatigar unhas copiñas de ron mais, decidín que xa era hora de se retirar. Despedinme atentamente do grupo, e fun correspondido con desigual entusiasmo. Voltei como fora, camiñando. Logo duns metros, e xa no medio da Ponte Nova, detívenme. Ollei a escuridade e asomeime ó vacío, reclinado na valla. Obviamente, meditei a posibilidade remota de chimparme á certeza mais absoluta, e comprobando de novo a miña estupidez sospeitosa, no primeiro no que reparei, sabendo perfectamente que uns cuarenta metros polo menos me separaban da auga, foi na posibilidade de caer nunha zona de rochas. Logo barallei a opción de prender as bermudas no momento do salto, e abrir a cabeza contra o soporte de cemento armado da protección, ficando semiinconsciente e apresado e logo caer sen remedio sangrando pola cabeza e sabéndome un inútil igualmente. Como realmente non tiña motivos para tirarme tampouco, deduxen que non era momento de morrer, e continuei camiñando, feliz na ebriedade moderada, dispersa, anestésica. Camiñei cara a zona vella da cidade, atravesando con heroicidade avenidas, rúas e subindo costas ata chegar á muralla, mesmo crucei a un estrano executivo que se dirixía co seu maletín na man cara a Ponte Nova. Agardo que teña pedido o día na oficina, senón igual llo descontan da nómina.
Perdido nestas e noutras divagacións, achegueime á zona dos pubs. Na selección dos mesmos existen varias razóns fundamentais que todo grupo de homes baralla antes de se mergullar nun:
-Oes, vamos a este, que aí hai cachondas.

Despois, os grupos de homes bébedos comproban que o feito de que certamente haxa mulleres fermosas é un feito tan certo coma que eles son un fato de animais, un fato de mozos de labranza, e claro, a desilusión esvara polo suor adormecido destes homes frustrados, que se refuxan no desconsolo pedindo outra ronda, e outra, e outra, e outra, e a música é intolerable polo xeral, e os homes bailan en grupo facendo moito ruído, tratando de chamar a atención en canto a decibelios das mulleres fermosas, e elas míranos escépticas, e algunha repara no mais animal de todos, e imaxínase unha bonita vida rodeada de animaliños pequenos xunto a seu pai, e entón neste momento e cando xa me atopo de novo diante da ponte nova, sobre o Miño. E ollando a profundidade abismal que me separa da auga, que se esconde, é cando volto a dubidar, non sei si polo recordo dos mortos, ou polo vento dos vivos, e hoxe, recén hoxe, penso que cecais fose mellor vivir eternamente baixando a fonte por auga, sen presa, ollando as árbores que nunca contemplo, e dando as gracias por atoparme vivo.

De Realidade e Vergoña: cidadán estupefacto




Caminantes. Camiñantes. Este é o título do documental de Fernando León de Aranoa, que o pasado luns era entregado xunto ó xornal El País. Ben, pode acontecer que os escépticos definan o mesmo, asociándoo ó diario co que se adxuntaba, como que é un producto de consumo para o potencial consumidor de esquerda occidental. Cecais. Pero eu non estou dacordo. Logo de velo, paradóxicamente no Día de Reis, polos motivos que agora escribirei, non pode un sentirse pouco menos que ridículo. Así que collamos as cores e tentemos achegarnos ós grises, esa gama difusa da escala cromática na que conflúen elementos diversos, o blanco e o negro fundamentalmente, que son a expresión radical de case que tódalas cores, pero que conxugados semellan un punto de tregua. Por unha banda, o día de Reis, unha manifestación de alegría, de consumo tamén, pero de alegría ó fin e o cabo, e á que inevitablemente nos sometemos en maior ou menor grao de xeito mais ou menos voluntario, dependendo do ánimo, o momento, e en base ás contradiccións que manexemos uns e outros. Dicía que se sinte un algo ridículo logo de ver o documental, pola súa natureza reivindicativa, de denuncia, pero tamén un bonito xesto e unha oportunidade para que teñan voz os que habitualmente non a teñen. Recolle o mesmo a axitación e a historia dun pequeno poboado indíxena no México, nos días previos á chegada da marcha zapatista de 2001 cara DF, en protesta e reivindicación dunha lexislación que recolla os dereitos e identidades dos indíxenas, e que logrou reunir no Zócalo a centos de miles de persoas. O documental mostra asemade, as traxedias e sensibilidades de varias persoas anónimas que viven no poboado, e o título do mesmo fai referencia a unha obra de teatro representada na escola do poboado co motivo da marcha. Aparece tamén o subcomandante Marcos en varios momentos da cinta, explicando un pouco o proceso, as motivacións da marcha, os problemas, etcétera. Teño que recoñecer que non posúo un coñecemento suficiente da cuestión, pero sí me gustaría facer unha observación sobre a súa figura. Os escépticos teñen aquí outra boa ocasión para sorrir compracidos polas ilusorias verbas de quen aquí escribe. Adiante, aquí collemos todos. Logo de repasar na rede un pouco o perfil desta figura contradictoria, vilipendiada tamén, hai un feito que me chama a atención logo de revisar algúns diarios ou artigos do noso país sobre o asunto: existe invariablemente un certo cheiro a condescendencia compasiva na análise desta personaxe. Xa sucedeu hai uns meses no aniversario do Che, con editoriais non demasiado afortunadas por parte de diarios que poderiamos considerar serios, e por parte de articulistas que poderiamos considerar expertos na materia. O certo é que un home na cincuentena que camiña con pasamontañas e fumando en pipa pois produce certa desconfianza en nós, e aquí é preciso sinalar aquelo que acertadamente observaba Carlos Taibo nun dos seus libros: o carácter maléfico ou benefactor que lle otorgamos a unha determinada persoa depende considerablemente da publicidade que o secunde, de tal xeito que Putin pode ser peor que Bush, Chávez sexa o herdeiro natural de Fidel Castro, por tanto outro boneco de vudú, pero causa gran expectación Gadaffi polos seus aires de dandi do terceiro mundo, ou Evo Morales pode ser ridiculizado por un puto xersei de raias, e Emilio Botín, o magnate das finanzas, pode espertar mais admiración ou solemnidade vestido de traxe e garavata, aínda que se mova polas salas da Audiencia Nacional con sorprendente familiaridade. Fagamos un punto e aparte.


Enfoquemos. Quero dicir que dende unha posición de relativa comodidade na que se vive nalgúns casos no Occidente, resulta doado catalogar movido polos prexuízos unha figura coma a do subcomandante Marcos. Entón cando un o observa falar, tende a refuxiarse na concepción que ten formada da persoa, en lugar de escoitar verdadeiramente aquelo que está a dicir. Pero sí un escoita o que di en realidade, si o escoita verdadeiramente, non ofrece discusión. E si, por riba, é capaz de transmitilo de xeito brilante, seducindo, produce certa desconfianza. Aí está a contradicción que eu quería reflexar hoxe. Nun día no que aquí, na terra na que algún escritor senlleiro di que se sitúa sempre nunha situación incómoda para o poder e logo fai un libro de louvanzas ó Zapatero, contra o que non teño nada por outra parte, ou na terra que acolle de senador a un vello que firmou sentencias de morte(Fraga), ou ós que nos ensinan como ser bos galegos, aparcamos as nosas frustracións e preocupacións e deixámonos ir coa suave melancolía nos papeis de regalo, e pensamos que cecais a nosa vida é cruenta en ocasións, quixera recomendar este documental para contribuir mais aínda á estupefacción, ó desconcerto, ó axitamento neuronal que envolve todo, non só os agasallos, á contradicción que asoma cando rabuñamos un pouco o pensamento e nos leva a pensar que non entendemos nada. Sinxelamente é así, non se pode entender este mundo inxusto, absurdo. Pero non me arrepinto de ter visto o documental. Camiñantes. ¿Que é peor?¿Alguén que persegue o seu soño baixo un pasamontañas por Sudamérica adiante? ¿É mellor un católico que vai a manifestación dos bispos en Madrid pero lle zoupa á muller na casa?¿Ou é mellor un puteiro agnóstico de esquerdas, ecoloxista?¿O tabaco e o alcohol, que son norteamericanos, son mellores que o opio(afgano), hachís(marroquí), folla de coca(boliviana, colombiana)?¿É malo gastar un millón de pesetas en discos de jazz?¿Ou é bo gastalos en agasallos, pero en Nadal, non no día do cumpreanos?¿É correcto no momento actual ter simpatía polo presidente iraní?¿Mais que polo americano digo?¿Ou é lícito ter desexos de ser Sarkozy?¿Pode un sentirse mal, se tivese desexos de queimar nunha pira mil euros, por exemplo?¿É correcto filmar un documental e gañar diñeiro por iso?¿A concienciación social tería que custar cartos? ¿Ou esta clase de documentais terían que ser obrigatorios na escola?¿É bo crer nos Reis Magos?¿Por que Basaltar vai de último?¿É mellor converterse nun escéptico que recele de todo? Só podo recomendar ver o documental. A min gustoume.




Poema de Jaime Gil de Biedma:




No volveré a ser joven

Que la vida iba en serio
uno lo empieza a comprender más tarde
-como todos los jóvenes, yo vine
a llevarme la vida por delante.

Dejar huella quería
y marcharme entre aplausos
-envejecer, morir, eran tan sólo
las dimensiones del teatro.

Pero ha pasado el tiempo
y la verdad desagradable asoma:
envejecer, morir,
es el único argumento de la obra.
Enlaces para cidadáns estupefactos:http://www.youtube.com/watch?v=WwTmVoWQT4w